|
اسلام سوله خوښوي اسلام د ورور ګلوۍ ، عدالت او امن دين دئ . حضرت محمد (ص ) د اسلام پيغمبر او رهبر دئ چي د ډېر کوچني والي څخه په ښو اعمالو ( کړو ) مشهور وو . سوله يې تر جنګ او عداوت خوښه وه . د غريبانو سره يې ښه کول . د دې د پاره چي دا و ښيو چي حضرت محمد ( ص ) تر جنګ سوله خوښوله نو ښه به دا وي چي د حديبې د سولي قرارداد و لولو . د حديبې د ســولــي قرارداد کله چي حضرت محمد ( ص ) په مکه معظمه کي د مخالفينو د لاسه ډېر په عذاب سو نو يې د مدينې د خلکو ( انصارو ) په بلنه او غوښتنه و مدينې شريفي ته هجرت ( کوچ ) و کړ . کله چي په مدينه کي د مسلمانانو شمېر زيات سو نو حضرت محمد ( ص ) د يو زيات شمېر مسلمانانو سره په ګډه و غوښتل چي د حج د فريضې د ادا کولو د پاره و مکې شريفي ته سفر وکړي . خو د مکې قريشو مکې شريفي ته د ننوتلو اجازه نه ور کول . د هجرت په شپږم کال چي د حج موسم ( وخت ) را نژدې سو محمد ( ص ) و مسلمانانو ته وويل : ”هغه کسان چي غواړي له ما سره حج ته ولاړ سي ځانونه دي چمتو کړي . ” ١٤٠٠ مسلمانانو د حج د پاره تياري و نيوله او د مکې پر لور را رهي سوه . کله چي حديبې ( مکې ته نژدې يو ځای دئ ) ته و رسېدل ، هلته و درېدل او يو سړی يې د مکې مشرانو ته ور واستاوه چي دوی ته اجازه ور کړي چي حج وکړي . خو هغو دوی ته د مکې د داخلېدو اجازه ور نه کړه . پدې سبب نو د مسلمانانو او د مکې د قريشو تر منځ څو ورځي بحث او خبري و سوې . دوی په حديبه کي څو ورځي تيري کړې . مسلمانانو به ويل چي د دوی شمېر اوس ډېر زيات دئ کولای سي چي د مکې د قريشو سره جنګ وکړي مګر حضرت محمد ( ص ) دوی ته د جنګ کولو اجازه نه ور کول څو په پای کي د مسلمانانو او قريشو تر منځ د سولي يو قرارداد لاس ليک سو چي د حديبې د سولي د قرار داد په نامه ياديږي . پدې قراداد کي دا هم ويل سوي وه چي دواړي خواوي به بيا جنګ نه سره کوي . دا کال دي مسلمانان بېله دې چي حج وکي بيرته مدينې ته ولاړ سي ، په راتلونکي کال کي دي راسي او درې ورځي دي په مکه شريفه کي پاته سي حج دي وکړي . دا چي د حضرت محمد ( ص ) سوله تر جنګ او جګړې خوښه وه دا قرارداد يې لاس ليک کړ ، که څه هم ډېر مسلمانان پدې قرارداد راضي نه وه ځکه چي شرطونه يې ډېر سخت وه . |