د امير حبيب الله خان پاچاهي
امير حبيب الله خان د امير
عبدالرحمن خان زوی په ١٩٠١ م کال کي پاچا شو . ده ته د پلار ارام هيواد ور پاته شو
. د هيواد خلک د امير عبدالرحمن څخه ډېر په ډار کي وه ، حتی د ده تر مرګ وروسته
خلکو تر ډېره وخته باور نه کاوه چي امير مړ دئ .
امير حبيب الله خان چي عصري زده کړي درلودې و يې غوښتل چي په هيواد کي تعليم او
تمدن مينځ ته راسي ، هغه وو چي د حبيبيې لېسه او شاهي مدرسه يې جوړي کړې او حربي
ښوونځی هم د ده د کارونو څخه ده . يو اخبار يې د سراج الاخبار په نامه را و ايستئ
چي مسئول مدير يې محمد بيګ طرزی وو کوم چي د لوړو زده کړو څښتن وو . د برېښنا
فابريکه يې په جبل سراج کي جوړه کړه .
د امير د پاچاهۍ په دوره کي لومړی نړيوال جنګ پيل سو . د جرمني او ترکيې د حکومتونو
له خوا د امير نه و غوښتل سوه چي پدې جګړه کي د انګرېزانو پر ضد د دوی سره ملګری سي
، خو امير د دوی نمايندګان ښه و نازول او هغو ته يې خپله بې طرفۍ و ښودله .
دی هم د امير عبدالرحمن په شان د انګرېزانو د ګټو ساتونکئ وو او د انګرېزانو له خوا
حمايه کېدئ . دا وخت په هيواد کي د خلکو سره مترقي فکرونه پيدا سوي وه او نه يې
غوښتل چي نور د انګرېزانو تر حمايې لاندي ژوند و کړي او هم يې په افغانستان کي د دا
ډول حکومت سره کوم چي امير حبيب الله خان يې په سر کي ناست وو مخالفت درلود. خو
امير غوښتل چي دغه د ترقۍ فکرونه په زور او زياتي د خلکو له مغزو څخه و باسي څو هغه
وو چي په ١٩١٩ کال کي د خلکو له خوا په جلال اباد کي د خيمو په يوه کمپ کي په
توپنګچه و ويشتل سو او ځای پر ځای مړ شو . او پر ځای يې د ده زوی امان الله خان
پاچا شو .
|